© Denizcilik Alfabesi, Sezar Atmaca, (çizim İlban Ertem) İletişim Yay. 2017.

Site Duyurusu

———- Forwarded message ———
Gönderen: Sezar Atmaca <sezaratmaca@gmail.com>
Date: 8 Kas 2021 Pzt, 16:05
Subject: https://denizciningunlugu.org
To: Denize/denizciliğe ilgi duyanlara

Denizinizin ve rüzgârınızın özlediğiniz gibi olması dileğiyle merhaba. 

Yaklaşık yirmi yıldır gerek amatör-sportif denizcilikle ilgili konularda, gerekse devletin bu konudaki uygulamaları/yaklaşımları hakkında birçok yazı yazdım. Yazılar denizcilik eğitimi, dili, kültürü, yayınları, mevzuatı üzerine yoğunlaştı, karşılaştırmalar yaparak dünyadaki yerimizi anlamaya/vurgulamaya çalıştım. Yazdıklarım yapılanların anlamını sorgulamak (hatta yapılanların bir anlamı var mı diye sorgulamak…), olan biteni farklı bir bakış açısıyla değerlendirmeye çalışmaktı. Bu ve benzeri değerlendirmelerin birçok denizcinin aklında olsa da gündemi işgal etmediği, dert edinilmediği için de gelip geçici rüzgâr hamleleri/sağanakları olarak kaldığı söylenebilir.

Giderek artan niteliksizleşmeye, vasatın egemenliğine (mediokrasiye) karşı konuşmak/sorgulamak/tartışmak gerekir ki konular/sorunlar daha iyi kavranabilsin.

Belki dert edindiğimiz konuların başka meraklıları çıkar diye gazete, dergi, kitap, internet siteleri/grupları vb. yerlerde yayımlanmış “önemli gördüğüm,  içerik/konu itibarıyla hâlâ güncelliğini koruduğunu düşündüğüm” yazılara, ilk defa bu sitede yayımlanan/yayımlanacak yeni yazılar/değerlendirmeler ekleyerek https://denizciningunlugu.org sitesinde ulaşılabilir hale getirmek istedim.

İlk defa bu sitede yayımlanan yeni yazıları/notları kolayca bulunabilmesi için Son Eklenenler başlığı altında da listeledim ve konularına  göre yazıları sınıflandırdım. … Ele alınan, tartışılan konuların/sorunların yeterince alıcısı olmasını diliyorum. (8 Kasım 2021)

sezar atmaca


• SİTE HARİTASI[1]

Denize açılmaya heveslendiğim 1980’li yıllarda bilgi edinecek/başvuracak kaynaklar bulmaya çabalarken fakir bir denizcilik literatürümüz olduğunu gördüm. Heveslileri/meraklıları yönlendirecek/bilgilendirecek kitaplar/sözlükler çok azdı. Osmanlıdan kalan eski kaynaklardan faydalanarak hazırlanmış Bahriye personeli eğitiminde kullanılan kitaplar/sözlükler varsa da orijinal metinler yeterince ve zamanında çevrilmediği/aktarılmadığı için asıl kaynaklar pek bilinmiyor[2], Bahriye yayınları da bunları dert etmiyordu. Hâlâ da etmiyor, Türkçe basılmış ama baskısı tükenmiş önemli kaynakların örneğin “Karadeniz Sevahili, Ahmet Rasim, Deniz Şubesi, 1930” tıpkıbasımı bile yapılmıyor. Mustafa Pultar hocamız Kamus-ı Bahri’yi çevirerek literatüre önemli bir katkı yapsa da diğer önemli bir (çeviri) sözlükIstılahât-ı Bahriye, Süleyman Nutkî, Bahriye Matbaası, 1904” hâlâ basılmayı bekliyor.

Denizcilik terimleri açısından ele alınırsa bu tür kaynakların çoğalması bir terimin dilimize nasıl girdiğini, ilk nasıl telaffuz edildiğini gösteren, literatürü zenginleştirecek birinci el kaynaklardır.[3] Literatürdeki bu eksiklikler terimlerin yanlış kullanımını, ayrıntıların kaybolmasını, benim dediğim doğrudur dogmasını[4] besliyor ne yazık ki. Ya da kaynak değeri şüpheli/tartışmalı kitapları/yazıları kullanmanız nedeniyle bu gidişata katkınız olabiliyor. Denizcilik kitapları editörlüğüne başladığımdan beri her ne kadar sığ ve vasat işler yapmamaya çalışsam da söz konusu nedenlerle bu gidişatta yer almışımdır. Bildiğim, bilmediğim birçok hata yapmışımdır ama mesele hata yapmamak değil, öğrendikten sonra hatada ısrarcı olmamaktır. Ör. Amatör Denizci Elkitabı ile ilgili düzeltileri ADF sitesinde uyarıyı yapana teşekkürle yayımlanmıştık ki bu sorumlu bir yayıncılığın gereğidir.

Kitaplar dolayısıyla denizcilik literatürüne 1990’ların sonunda yelken açtım. “Deniz-tekne-insan ilişkisi” olarak tanımladığım denizcilikte amatör-sportif denizcilik üzerine yazdım. Kendi anlayışıma göre olması gerekenleri aktarmaya, bazı şeyleri değiştirmeye ve yazdıklarımı kamuoyuna yansıtmaya yönelik çaba harcadım.  Yazılar sistematik olmasa da denizcilik eğitimi, dili, kültürü, yayınları, mevzuatı üzerine yoğunlaştı, karşılaştırmalar yaparak dünyadaki yerimizi anlamaya/vurgulamaya çalıştım. Bu çabalarımdan bazılarını gereksiz,  abartılı ya da takıntılı bulan, çıkıntılık sayan dostlarım da oldu. Gördüğüm yanlışlara, endazesi bozuk uygulamalara/işlere sessiz kalmayı uygun bir yaklaşım olarak görmem… Yazdıklarımın/eleştirilerimin, gösterdiğim tavrın, basmaya/durmaya çalıştığım yerin, çizmeye çalıştığım haritanın bir ters akıntı arayışı/çabası olduğu söylenebilir… Giderek artan niteliksizleşmeye, vasatın egemenliğine (mediokrasiye) karşı konuşmak/sorgulamak/tartışmak gerekir ki konular/sorunlar daha iyi kavranabilsin.

Bugüne dek gerek amatör-sportif denizcilik, gerekse devletin bu konudaki uygulamaları/yaklaşımları hakkında yapılanların anlamını sorgulamaya (hatta yapılanların bir anlamı var mı diye sorgulamaya…), olan biteni farklı bir bakış açısıyla değerlendirmeye çalıştım. Bu ve benzeri değerlendirmelerin birçok denizcinin aklında olsa da gündemi işgal etmediği, dert edinilmediği için de gelip geçici rüzgâr hamleleri/sağanakları olarak kaldığı söylenebilir. Bu nedenle farklı yazarların denize, denizciliğe dair yazılarına da “Reis Evi” bölümünde yer vermeye çalışacağım.

Konulara Göre Yazılar

Artık internet gruplarında/sitelerinde (yahoo’da) daha önce yayımlanmış yazılara ulaşmak mümkün olmadığı için yahoo gruplarında, gazete, dergi vb. başka yerlerde yayımlanmış yazılarımı ulaşılabilir hale getirmek istedim. Önemli gördüğüm, “ içerik/konu itibarıyla hâlâ güncelliğini koruduğunu düşündüğüm” birbiriyle bağlantılı yazıları konularına göre ayırdım. Dert edindiğim aşağıdaki uygulamaların güncel durumunu (Ekim 2021 itibarıyla) yeniden değerlendirdim :

Denizcilik Bürokrasisinin 15 Yıllık Çapa Çupa Uygulamaları / Bir Milyon Amatör Denizci Projesi’nin Dünü ve Bugünü… / ADES /Amatör Denizci Eğitim Sistemi’nin Dünü ve Bugünü…/ TUYEP / Türkiye Ulusal Yelken Eğitim Programı’nın Dünü ve Bugünü…

Konu olarak birbirleriyle bağlantılı yazılara “Denizcilik Bürokrasisi, Denizcilik Kitapları” gibi çift konu başlığı koydum. Bu tür yazılara her iki konu başlığı altından da ulaşılabilir.  Örneğin “Yalanı Haber Yapabilen Gazeteci” yazısına Denizcilik Dergileri ve Ekler  ya da Denizcilik Kitapları konu başlığından ulaşılabilir.

Reis Evi bölümünde konuk yazılar/yazarlar  da yer alacak. Ayrıca Reis Evi’nde  yer alan “S/Y MAT’ın Seyir Defteri…” yazılarında yılın her zamanı seyirde görebileceğiniz Teoman (Arsay) abimizin teknesi MAT’ın Karadeniz’den Kızıldeniz’e, oradan Atlantik’e “kayıtlı” yaklaşık 200 bin mil seyri, seyirler boyunca biriktirdiği onlarca anısına, denizciliğe ilişkin sayısız bilgisine/deneyimine de yer verilecek: örneğin MAT’ın Eylül 2002’de başlayan ve dokuz ay süren Atlantik gezisi… Seyre/donanıma/kullanıma ilişkin birçok pratik bilgi/öneri de (çeviri veya derleme)  Porsun Ambarı‘nda yer alacak.

Özetle Konulara Göre Yazılar aşağıdaki ana başlıklardan oluştu:

Denizcilik Bürokrasisi

Denizcilik Mevzuatı ve Kurumları

Denizcilik Eğitimi

Denizcilik Kitapları

Denizcilik Dergileri ve Ekler

Denizcilik Kültürü

Porsun Ambarı

Reis Evi

Tarih Sırasına Göre Yazılar

Dergi ve gazetelerin yanında internet gruplarında/sitelerinde “içerik itibarıyla” listeye eklenebilecek internet derinliklerinde kaybolmuş birçok yazı/değini de yazdım ama onlar sonrasında yazdığım yazıların/konuların tartışılmasına, geliştirilmesine vesile oldu ya da kurumlara/kişilere yazılmış kişisel notlar/yazılar (ör. ADF’yle ilgili yazışmalar/öneriler) olduğu için yerlerinde demirli bıraktım.

Elden geçirerek, eklemelerle deniz/denizcilik kültürü yayın taslağı yapmaya çalıştığım “Denizcinin Günlüğü” (2006-2010) yıllıklarındaki yazılardan da kısa bir seçki yapmak istiyorum ama şimdilik sadece bazı yazıları listeye ekledim.

Yazılar farklı zamanlarda yazıldığı ya da birbirini beslediği için kimi konular aynı cümlelerle ele alınmış, tekrara düşülmüştür. Yazılardaki italikler/alıntılar kaynak belirtilmedikçe dosyalardaki yazılardandır.

Konuların ya da yazıların başına gerektikçe güncel/açıklayıcı notlar, yeni değerlendirmeler ekledim. Son Eklenenler başlığı altında kimi yayımlanmamış, özeti yayımlanmış ya da sadece ilgilisine/ilgililere gönderilmiş, ilk defa burada yayımlanan yazıları/notları listeledim. Eklenecek yeni yazılar da buradan takip edilebilir.

Yazar/editör olarak emek verdiğim kitaplara biyografide yer verdim.

Öncesinde yazar arkadaşlarımla da konuşmuştum ama pandemi nedeniyle yol alamadım; mümkün olursa ADEK/Amatör Denizci Elkitabı ve KMT/Kısa Mesafe Telsiz Elkitabı’nın satışta olan basılı nüshalarının yanında internette kişisel kullanım amaçlı (ticari ve promosyon amaçlı kullanılamaz) “serbest erişime açılması”nı da gerçekleştirmek istiyorum.

Kitapların/yazıların oluşması, konuların tartışılması/geliştirilmesi birçok insanın ve kurumun sayesinde oldu. Denizcilik literatürüyle ilgili Teoman Arsay ile hem uzun yılların birikiminin getirdiği hem de geleceğin düşünülerek nelerin öncelikle yapılacağı/yayımlanacağı konusunda çok düşünüp çok tartışarak, katkısını esirgemeden oluşturulan kitapların Ataköy Marina Yat Kulübü/AMYC ile başlayıp Amatör Denizcilik Federasyonu/ADF ile devam eden o verimli döneminden burada söz etmeden geçemem.

Bu vesileyle yazılarıyla ADEK/Amatör Denizci Elkitabı‘na katkıda bulunan Âli San, İrfan Papila, Gökhan Abur, Teoman Arsay, Kürşad Terzi, Bayram Öztürk; birlikte KMT/Kısa Mesafe Telsiz Elkitabı‘nı yazdığımız Tunç Tokay; çevirileriyle Selahattin Erkanlı, Elvan Şener Koralp, Doğan Çelen ve teknik/görsel katkıları için Kadir Abbas, Cem Abbas; denizciliğiyle Vefik Ulus, bitmeyen denizcilik konuşmalarıma sabırla destek veren ‘moçoka’sı Ferda Martin ve site desteği için Tümay Asena başta olmak üzere yıllar boyunca katkı/destek veya eleştirilerini esirgemeyen tüm dostlarıma/arkadaşlarıma teşekkürü borç bilirim.     

Sezar Atmaca


    

[1] İletişime geçmek için sezaratmaca@gmail.com adresine e-posta gönderebilirsiniz. Var olan yazılar usulüne uygun şekilde kaynak gösterilerek kullanılabilir.  Görseller izin alınmadan kullanılamaz.

[2] Örneğin, Gemicilik Fenni, İsmail Hakkı Bahriye-i Şahane Matbaası 1873.

[3] Mustafa Pultar hocamızın binbir emekle hazırladığı denizcilik sözlüğünü basımı için İş Bankası Yayınları’na teslim ettiğini (2020)  biliyorum. Kitap nihayet Nisan 2022’de DENİZLÜK, Büyük Denizcilik Sözlüğü adıyla yayımlandı.

[4] Örnek olarak iki tartışmayı özetleyen “Terimlerin Peşinde…” yazısına bakılabilir.