Eski Denizcilik Dergileri Dizini III: Yurtta ve Dünyada Av ve Deniz Sporları (Eylül 1948-Nisan 1954?)
“Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar”
Sezar Atmaca
Yurtta ve Dünyada Av ve Deniz Sporları (Eylül 1948–Nisan 1954?) ya da kısa adıyla Av ve Deniz Sporları dergisi aralıklarla 30 sayı yayımlanır. Derginin beş sayısına henüz ulaşamadım (sayı 25, 27, 28, 29, 30).
İlk sayısında yer alan “Sayın Okuyucularımıza” başlıklı başyazıya göre dergi Nisan 1948’de son sayısı çıkan “Av ve Deniz” (Eylül 1945-Nisan 1948) dergisinin devamıdır. Derginin sahibi ve yazıişleri müdürü Av ve Deniz’i hazırlayan Turhan Tamerler’dir. Tamerler, anlaşmazlık nedeniyle yayımına son verdiği Av ve Deniz dergisinin yerine artık Yurtta ve Dünyada Av ve Deniz Sporları dergisini çıkaracağını, Av ve Deniz abonelerine, abonelikleri bitinceye kadar yeni dergiyi göndereceklerini belirtir.
1 Eylül 1948 tarihli ilk sayı künyesine göre dergi “av, deniz, balıkçılık, binicilik, dağcılık, otomobil, tayyarecilik sporlarından ve turizmden bahseder spor gazetesidir.” Av ve Deniz dergisinin “bahçe ziraati ve amatör fotoğrafçılık” konuları yeni dergide yer almasa da bu dergideki yazılar da çoğunlukla avcılıkla ilgilidir. Elimizdeki sayılardan sadece üçünün kapağı denizle ilgilidir. Dergi idarehanesi Nuruosmaniye Caddesi No: 57, Cağaloğlu adresindedir.
Turhan Tamerler başyazısında derginin 15 günde bir çıkacağını belirtir ancak ilk sayılarda gayret edilse de devamında mümkün olmaz, dergi belirsiz aralıklarla çıkar. Tamerler dağıtım sorunlarından söz ederek abonelikle destek olunmasını ister. “Acı bir hakikat olarak” bunun son tecrübesi olduğunu belirterek okuyucuları uyarır : “Benden başka bir fedainin daha çıkacağını tahmin etmiyorum.”
“Eski Denizcilik Dergileri Dizini Serisi Hakkında” yazısında da belirttiğim gibi bu dizin de “eksiksiz” bir dizin değil, amatör-sportif denizciliği ilgilendiren konularla sınırlı, balıkçılıkla ilgili kimi yazılara da yer verdim ve parantez içinde bazı açıklamalar ekledim. Bütün yazı başlıklarının görülebilmesi için “İçindekiler” sayfası olan sayıların görselini eklesem de onuncu sayıdan itibaren içindekiler kaldırılıp sadece kapakta sabit konu başlıkları sıralanarak basılmış dergi.
Av ve Deniz Sporları dergisinin sayfalarında birkaç sayı yer alan Sinan Everest’in Kader teknesiyle Filipinler’e doğru yelken açmaya çabalamasıyla ilgili hikâyeyi, tarafların görüşleriyle birlikte daha önce yayımlamıştım.
Ali Rıza Seyfi’nin Av ve Deniz dergisinde başlayan “Memleketimizde Amatör Yelkencilik Nasıl Başladı?” (sayı 14, Mayıs 1947), “Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar” (Sayı 18, Nisan 1948) başlıklı yazı serisi Av ve Deniz Sporları dergisinin ilk sayısından itibaren de devam eder. Dönemin amatörlük algısını/anlayışını yansıtması açısından önemli ve ilginç olan bu dizinin derginin ilk sayısında yer alan yazısının görselini sona ekledim. Amatör-sportif denizcilik tarihi için anlamlı olabilecek bu yazılardan arada eksik sayılar var, sayıları tamamlamak veya eksik yazılara ulaşmak mümkün olursa bu ilginç yazıları topluca yayımlamaya çalışacağım.
●AV VE DENİZ SPORLARI
(“Yurtta ve Dünyada Av ve Deniz Sporları”: 30 Sayı (EYLÜL 1948-NİSAN 1954)
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 EYLÜL 1948, sayı 1: ● Yelken Yarışları (20.6.1948: Şarpiler Arası 5 Tekne /Barbaros Kupası 7 Tekne / 5 Terk-10.7.1948 Boğaziçi Yarışı Bebek-Beykoz Git-Gel 11 Şarpi /Bölge Şampiyonası 3 Gün -12-12-7- Tekne Katılım)/İst-Kocaeli Yelken Birinciliği /Barbaros Kupası Moda-Beykoz Arası Git-Gel (Aslan Birinci, Esen İkinci -2 Tekne) ● 1 Temmuz Denizciler Bayramı (Kutlama Resimleri) ● Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar, Ali Rıza Seyfi (Silsire Yapılışı –Silistire yanlış- “Takım Parça=Tam yelken”(1890’lar 25 parça yelken) “Kabasortu Donanımlı yani Murabba Yelkenli”) ● Kotracılık: Denizcilikte Bağlara Ehemmiyet Vermelidir, Harun Ülman ● Deniz Yolları-Hatları Sefer Listesi ● Bu Seneki Bermuda Yarışları, Harun Ülman ● Yeni Gemi Kurtarma Vapurumuz, İmroz, Mühendis Orhan.
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 EYLÜL 1948, sayı 2: ● Yelkencilik Geri Gidiyor, Harun Ülman ● Denizcilikte Bağların Ehemmiyeti ● Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar, Ali Rıza Seyfi (Kaptan “Yelken Bozmak” İstemedi… “Yelken Körletmek” İçin Verilecek Komuta… Yol Bozmayın “Viya Böyle”… “Orsa Alabanda Durmak”, Alesta Fero: Demir Atmaya Hazırlanma Kumandası “, Kaluma Kancaları…) ● Seyahat Kotrası Nasıl Olmalıdır?, Calahan, Çev. A.R.Seyfi ● Marmara’da Türkler, Ali Haydar Alpagut
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 ARALIK 1948, sayı 3: ● Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar, Ali Rıza Seyfi (1900’lerin başı gibi… “İstanbul sularında büyük ve spor yelken teknesi olacak iki tekne vardı; Mısırlı Halim Paşa’nın Caluna /Kaluna yatı boğaziçinde yatardı, Reşit beyin Ceylan yatı-Moda’da karaya düşüp parçalandı. …Arkadaşım Faik Bey’in Bedo’dan satın aldığı Pirate gerçekten, eşlerine, hatta daha büyüklerine göre pek güzel, pek yollu bir tekne idi ve bununla Büyükada’da Türk sancağı altında ve bir Türk tarafından kullanılarak ilk yarışı kazanmıştık.) ● Bir Seyahat Kotrası Nasıl Olmalıdır? H.A. Calahan, A.R.Seyfi ● Yelkencilikte Kullanılan Istılahlar, Harun Ülman (İlman yazılmış ) ● Marmara’da Türkler, Ali Haydar Alpagut
AV VE DENİZ SPORLARI → 31 ARALIK 1948, Sayı 4: ● Atlantiği Geçerken, Kaptan Süreyya Gürsu ● Bir Seyahat Kotrası Nasıl Olmalıdır, H.A. Calahan, Çev. A.R.Seyfi ● Haliç’te Görülmemiş Uskumru Akını
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 OCAK 1949, Sayı 5: ● Tanıdığım Avcılar: Sait Selâhaddin Cihanoğlu, N. Banoğlu (Çulluk Sait lakabı var… 1957-60 TYF başkanlığı yapmış) ● Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar, Ali Rıza Seyfi (1902 veya 1903 Senesi…Otuz Ayaklık , Güverteli Moda Sandalı İle İmralı’ya Seyir… (“Ey Bozburun, Bozburun / Burada Bekleye Bekleye /Ne Ağız Kaldı, Ne Burun”) ● Dünkü ve Bugünkü Gemiciliğimiz, Süreyya Gürsu ● Yelkencilikte Kullanılan Istılahlar, Harun Ülman ● Marmara’da Türkler, Ali Haydar Alpagut
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 ŞUBAT 1949, sayı 6: ● Bir Seyahat Kotrası Nasıl Olmalıdır?, H.A Calahan, çev. Ali Rıza Seyfi ● NewYork Limanına Bir Bakış, Süreyya Gürsu ● Türkiye Şarpi Birincilikleri, Üner Tabak ● Limanımıza Gelen Yunan Balıkçı Gemilerinin Bir Derdi ● Marmara’da Türkler, Ali Haydar Alpagut.
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 ŞUBAT 1949, Sayı 7: ● Yelkencilikte Kullanılan Istılahlar, Harun Ülman (Camadan Tutmak) ● New York Limanı, Süreyya Gürsu ● Geçici Balıkların Bu Sene Marmara ve Ege Denizine İnişi: Katavaşa, Sıtkı Üner ● Marmara’da Türkler, Marmara Denizi’ndeki Balıkları Nevi, Ali Haydar Alpagut
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 NİSAN 1949, Sayı 8: ● New York Limanı, Süreyye Gürsu ● Yelkencilikte Kullanılan Istılahlar, Harun Ülman (ör. Çullamak:Denizlerin Güvertede Çatlaması) ● Marmara Denizi Balıklarının Nevileri, Ali Haydar Alpagut ● Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar, Ali Rıza Seyfi (Altı genç zabitin kotra gezisinde gözaltına alınıp gemide sorgulanarak İstanbul’a götürülmeleri) ● Marmara’da Türkler, Marmara Denizi’ndeki Balıkları Nevi, Ali Haydar Alpagut
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 MAYIS 1949, sayı 9: ● Yelkencilikte Kullanılan Istılahlar, Harun Ülman (Flokun direğe yakın olanına trinket değil “trinketina” denir. Trinket kabasorta donanımlı bir gemide pruva direğinin en alt seren yelkenidir.) ● Küba’da Türk Kulübü, Süreyya Gürsu ● Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar, Ali Rıza Seyfi (Genç zabitlerin Divanı Harp’te sorgulanmaları, “…Abdülhamit’in saltanat zamanlarında deniz sporlarının nasıl engeller ve tehlikelerle karşılaştığını gösteren ve içtimai tarihimizin de bir safhasını aydınlatan “tipik” bir hadise olduğu için bu kadar olsun bahsetmeyi lüzumlu gördüm.”) ● Bu Seneki Su Sporları, İskender Songur (İst. Kürek, Yelken, Yüzme Yarış Programı…Şarpi Yarışları) ● Harun Ülman Deniz Atölyesi Açıldı (Kartal Yunus Çimento Fabrikası Yanı)
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 HAZİRAN 1949, Sayı 10: ● Bir Seyahat Kotrası Nasıl Olmalıdır?, H.A Calahan, Çev.Ali Rıza Seyfi ● Küba’da Türk Kulübü, Süreyya Gürsu ● Yelkencilikte Kullanılan Istılahlar, Harun Ülman (Gerdel: Ağaçtan mamul kova / İşkampovia: Harp gemilerinde kullanılan en büyük filika) ● Marmara’da Türkler, Marmara’nın Yerli Balıkları, Ali Haydar Alpagut
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 TEMMUZ 1949, Sayı 11: ● Bugünkü ve Yarınki Denizciliğimiz, Ulaştırma B. Kemal Satır ● Denizcilik Bayramında yapılan spor gösterileri ● 1 Temmuz Bayramının Manası, Nevzat Erkan ● Tekne İntihabı Meselesi, Harun Ülman ● Telsiz Dünyasından Gelen Sesler, Süreyya Gürsu ● Bir Gemide Vakit Nasıl Bildirilir, Kampanalar Neden Çalar, Ali Rıza Seyfi ● Kotra Planları Nasıl Çizilir ve Kotra Nasıl Yapılır?, Cafer Seyfioğlu ● Marmara’da Türkler, Ali Haydar Alpagut.
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 EYLÜL 1949, Sayı 12: ●Amerika Mektupları, Süreyya Gürsu ● Bir Seyahat Kotrası Nasıl Olmalıdır?, H.A. Calahan, Çev.Ali Rıza Seyfi
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 EKİM 1949, Sayı 13: ● Amerika Mektupları, Süreyya Gürsu ● Yeni Gemilerimiz: Ansaldo ● Yüksek Denizcilik Okulu Mezunlar Cemiyeti, Fuat Girgin
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 ARALIK 1949, Sayı 14: ● Gemicilikte Kullanılan Tabirler, Harun Ülman (Kabasorta: Ufki Seren Donanımlı Armaya Denir… Kavanca Etmek…) ● Arma ve Yelken İçin Dikkat Edilecek Noktalar, Ali Rıza Seyfi
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 MART 1950, sayı 15: ● Gemici Yunus, Nevzat Erkan
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 TEMMUZ 1950, Sayı 16: ● 1 Temmuz Denizcilik Bayramı ● Gemici Yunus, Nevzat Erkan
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 EYLÜL 1950, sayı 17: ● Balıkçılık: C. Kosswig İle Görüşme, Zeki Can
AV VE DENİZ SPORLARI AV VE DENİZ SPORLARI → 30 KASIM 1950, Sayı 18: ● İskenderun Gemisi (Bol Fotoğraflı)
AV VE DENİZ SPORLARI → 15 OCAK 1951, Sayı 19: ●Monako Akvaryumu ve Oşinografi Müzesi, Sadık Hüsnü Durukal ● Türk Denizcilik Cemiyeti ● Balık ve Balıkçılık, Sıtkı Üner ● Kelvin Hughes Eco Sounder Tanıtımı
AV VE DENİZ SPORLARI → 31 MART 1951, Sayı 20: ● Türk Denizcilik Cemiyeti İlk Kongresi ● İlk Gemimin Adı Karakuğu İdi, Çev. F. Girgin ● Marmara Adası, Necati Zincirkıran
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 TEMMUZ 1951, Sayı 21: ● YDO Diploma Merasimi ●SOLO Meşhur İsveç Deniz Motörları (Reklam) ● 1 Temmuz Denizcilik Bayramı (Program ve fotoğraflar) ●Denizciler İçin Kurslar ve Kıyafet, F. Girgin ●İlk Gemimin Adı Karakuğu İdi, W. H. Kingston, Çev. F. Girgin
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 EYLÜL 1951, Sayı 22: ● BMB Deniz Motörları (reklam) ● Rüya Olan Bir Yatımız, RÜYA, Turhan Tamerler ● Tek Başına Filipinlere Seyahat, Turhan Tamerler.● Deniz Aktüalitesi, Fuat Girgin ● İlk Gemimin Adı Karakuğu İdi, W. H. Kingston, Çev. F. Girgin
AV VE DENİZ SPORLARI → 1 OCAK 1952, Sayı 23: ● İstanbul Yelken Kulübü ● Yarıda Kalan Filipin Seyahati, Turhan Tamerler.● (Kader) Kotrası Hakkında Harun Ülman’la Bir Görüşme, Turhan Tamerler.● Denizcilikteki Mevkiimiz, Süreyya Gürsu ● Bir Tedbirsizliğin Feci Akıbeti, Kemal Başaran (Bir Ölü, Bir Ayak Donma) ● Balıkçılık Yazıları
AV VE DENİZ SPORLARI → ŞUBAT 1952, Sayı 24: ● İstanbul Yelken Kulübü ● Denizcilikteki Mevkimiz, S. Gürsu ● Sinan Everest Cevap Veriyor, Bay Sinan Everest’ten Aldığımız Yazıyı Aynen Neşrediyoruz (Turhan Tamerler’in Eleştirilerine Everest’in Cevabı). ● Yarıda Kalan Filipin Seyahati, Turhan Tamerler (Everest’in Cevabının Eleştirisi).
AV VE DENİZ SPORLARI → ……. 1952, Sayı 25 (kapağını internette buldum)
AV VE DENİZ SPORLARI → KASIM 1952, Sayı 26: ● İYK Fenerbahçe’deki Geçici Lokalini Açtı (Fotoğraflı) ● İstinye, Haliç ve Camialtı Tersanelerinde Yapılacak 2 Arabalı Vapur, Bir Yolcu Gemisi İnşaatı (1 Çizim) ● Van Gölü Gemisinin Çizimi ● İstanbul Limanı Nereye Yapılmalıdır? Kap. Hidayet Bengideniz (Yenikapı’ya Değil, Galata Köprüsü’nü Kaldırarak Haliç’e) ● Değişik Paragraflar, F. Girgin (Fuad) ● Filadelfiya, Korkunç Fırtınalar, S. Gürsu.
AV VE DENİZ SPORLARI → sayı 27……………………………..
AV VE DENİZ SPORLARI → sayı 28………………………………
AV VE DENİZ SPORLARI → sayı 29………………………………………
AV VE DENİZ SPORLARI → sayı 30………………………………………………
“Memleketimizde Amatör Yelkenciliğin İlk Günlerine Ait Hatıralar”
Ali Rıza Seyfi , Av ve Deniz Sporları (1 EYLÜL 1948, sayı 1)
Ayrıca Bkz.: Yeni Bir Amatör/Sportif Denizcilik Anlayışı İçin / Eski Denizcilik Dergileri Dizini Serisi Hakkında / Eski Denizcilik Dergileri Dizini I: Liman Mecmuası / Eski Denizcilik Dergileri Dizini II : Av ve Deniz (Eylül 1945-Nisan 1948) / Sadece Bir Amatör Denizcinin Değil, Amatör Denizciliğimizin de Hikâyesi…